09 listopada 2018
(Cz. 24) Specjalizacje: biegły sądowy w zakresie fotografii
Chociaż żyjemy w dobie fotografii, gdzie każdy z nas ma aparat w telefonie, to pomoc biegłych tej specjalizacji wciąż jest nieoceniona. Czym dokładnie zajmuje się rzeczoznawca z zakresu fotografiki?
Od interpretacji do obróbki
Fotografia często jest jednym z elementów, którymi zajmują się chociażby biegli rzeczoznawcy dzieł sztuki (pisaliśmy o nich tutaj), ale warto bliżej przyjrzeć się tej specjalizacji, bo jest ona bardzo szeroka. Analiza autentyczności zdjęć to bowiem tylko jedna z wielu kompetencji, jakie posiadają eksperci tej dziedziny.
Do zadań biegłych z zakresu fotografii należą m.in.:
- ocena fotografii i określenie jej autentyczności pod kątem fotomontażu,
- wycena starych zdjęć i kart pocztowych (szacowanie wartości sentymentalnej, artystycznej, dokumentalnej i handlowej),
- ocena, jakim sprzętem zostało wykonane zdjęcie oraz jaką techniką,
- analiza sposobu obróbki,
- fotointerpretacja i fotogrametria,
- prawa autorskie w zakresie utworów fotograficznych,
- zasady fotografii, makrofotografii i technik fotograficznych (np. w podczerwieni lub UV),
- analiza fotografii kryminalistycznej,
- obróbka graficzna w celu uzyskania jak najwyższej jakości dokumentacji fotograficznej,
- interpretacja zdjęć lotniczych dla potrzeb ustalenia granic działek.
Jedna fotografia, wiele szczegółów
Temat biegłych z zakresu fotografii najczęściej pojawia się w mediach przy okazji głośnych spraw dotyczących oceny autentyczności cennych eksponatów. To najczęściej sytuacje, kiedy trzeba ocenić oryginalność odnalezionego po latach dzieła, czy też zweryfikować, czy doszło do fałszerstwa. Ekspert sporządzając opinię bierze wówczas pod uwagę wiele aspektów badawczych. Na przykład?
- Miałem do czynienia z kilkoma falsyfikatami zdjęć Beksińskiego i Hartwiga. Fałszerz starał się uwiarygodnić swoją pracę, przystawiając na odwrocie wiele pieczęci wystaw i organizacji fotograficznych. Dla fachowca widoczne były ślady reprodukcji na falsyfikacie. Jeśli ktoś kolekcjonuje fotografie Beksińskiego, to wie, jak wyglądają oryginały, ich podłoże, jaka jest np. kontrastowość światła, poziom czerni. Szarości, czernie, biele: tego typu cechy u każdego autora są cechami stałymi. Może je osiągnąć tylko artysta pracujący w ciemni – wyjaśniał w 2009 r. w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Jerzy Łapiński, rzeczoznawca w zakresie fotografiki.
Z usług rzeczoznawców korzystają też chociażby kolekcjonerzy. Najczęściej chodzi o potwierdzenie autentyczności zdjęcia oraz uzyskanie niezbędnej wiedzy, jakie kryteria techniczne spełniać powinna współczesna fotografia kolekcjonerska. To również rozwianie wątpliwości dotyczącego tego, w jakich warunkach przechowywać cenne fotografie, aby nie zniszczył ich upływający czas, a także jak wykonywać i oznaczać odbitki.
