09 listopada 2017

(Cz. 11) Specjalizacje: Biegły rzeczoznawca dzieł sztuki

Ich pracę najczęściej można zobaczyć co najwyżej w filmach o skradzionych dziełach sztuki, ale eksperci tej specjalizacji bywają też nieocenioną pomocą dla sądów. Czym więc dokładnie zajmuje się biegły rzeczoznawca?

Procesy sądowe, których głównymi bohaterami są niekiedy bardzo cenne dzieła sztuki, mogą dotyczyć wielu kwestii. Pomoc biegłego rzeczoznawcy może być potrzebna na przykład przy:

- podziale majątki ruchomego

- spadkach

- ocenie jakościowej i wycenie wykonanych prac konserwatorskich

- umowach kupna/sprzedaży dzieł sztuki

- sprawach dotyczących roszczeń względem firm ubezpieczeniowych (lub odwrotnie)

Od obrazu do fortepianu

Biegli z zakresu dzieł sztuki oferują więc m.in. usługi wyceny ruchomości (obrazy, rzeźby, materiały biblioteczne, grafiki, zabytkowe instrumenty itd.), ekspertyzy ich autentyczności, jeśli jest taka potrzeba, przeprowadzają także badania laboratoryjne.

Posiadanie statusu biegłego tej specjalizacji wymaga oczywiście ogromnej wiedzy z historii sztuki. To bardzo szerokie zagadnienie, dlatego wielu ekspertów specjalizuje się w konkretnych typach dzieł sztuki, ich okresach itd. Można więc wyróżnić m.in. specjalistów od rzemiosła artystycznego, polskiego malarstwa z XIX i XX w., instrumentów muzycznych, witraży, książek i starodruków, przedmiotów kolekcjonerskich (porcelana, srebro, ceramika, metale, meble, oświetlenie…), a nawet budowy fortepianów.    

Listę rzeczoznawców regularnie publikuje również Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Przede wszystkim doświadczenie

Jak wygląda więc kwestia uprawnień ekspertów? Naturalnie są to osoby ze stosownym wykształceniem, ale kluczowa jest w tym przypadku praktyka. Pisała o tym m.in. Julia Harasimowicz na łamach serwisu „Rynek i Sztuka”.   

- Nie każdy rzeczoznawca związany z fachową oceną musi posiadać wykształcenie z dziedzin konserwacji lub historii sztuki. (…) Rangę ekspercką nadaje przede wszystkim nie wykształcenie, lecz obycie i praktyka. (…) Prawny tytuł rzeczoznawcy nie jest niezbędny do wydawania opinii eksperckich – czytamy.

I dodała: - Najbardziej renomowani specjaliści to jednak ci, którzy otrzymali oficjalny tytuł rzeczoznawcy od ministra kultury. W Polsce to miano, usankcjonowane prawnie, powiązane jest z rekomendacją Generalnego Konserwatora Zabytków, a o jego nadaniu decyduje przede wszystkim wspomniana wcześniej praktyka. Jeszcze do 2010 r. rzeczoznawcy z tytułu ministerstwa mogli dokonywać ekspertyz jedynie na zlecenie organów państwa, wraz ze zmianą prawa ich działalność rozszerzona została również na możliwość pracy komercyjnej

***

Listę biegłych tej dziedziny znajdziesz u nas tutaj. Zapraszamy do kontaktu.