20 kwietnia 2018

(Cz. 17) Specjalizacje: biegły sądowy z zakresu praw autorskich

Spory dotyczące nieuprawnionego wykorzystania własności intelektualnej znajdują coraz częściej swój finał w sądzie. Plagiaty nie dotyczą jednak tylko utworów muzycznych, czy innego rodzaju prac artystycznych. To także działania konkurencyjnych firm, które wykorzystują chronione znaki towarowe lub patenty. Kim są biegli z zakresu praw autorskich?

Praca biegłego sądowego

Wiele zależy oczywiście od specyfiki postępowania oraz sedna sprawy, ale w przypadku uznania praw autorskich i ich bezprawnego wykorzystania, opinia biegłego sądowego ma kluczowe znaczenie. Sędzia wydaje werdykt na podstawie obowiązujących przepisów polskiego prawa, ale nie ma odpowiedniej wiedzy specjalistycznej.

To biegły sądowy z zakresu praw autorskich oraz własności intelektualnej jest w stanie ustalić naruszenie praw. To również on wycenia wartości niematerialne, takie jak wzory użytkowe, znaki towarowe, prawa autorskie czy licencje i patenty. To również biegły sądowy może rzetelnie ustalić wynagrodzenie, jakie jest należne za wykorzystanie dzieła autora lub wysokość odszkodowania, jeśli materiał został wykorzystany bez jego wiedzy.

Jakie kompetencje powinien posiadać biegły sądowy?

Idealnie, jeśli biegły sądowy w sprawach o naruszenie praw autorskich posiada wykształcenie prawnicze z tego zakresu. Do spraw powoływani są jednak bardzo często rzecznicy patentowi oraz rzeczoznawcy. To często także eksperci specjalizujący się w kwestiach prawnych dotyczących nieuczciwej konkurencji, w tym specjaliści od prawa reklamy i marketingu.

Biegły sądowy może być również chociażby technikiem (w ramach praw autorskich do wynalazku) lub specjalistą do spraw fonoskopii (jeśli zachodzi podejrzenie plagiatu utworu muzycznego czy audycji). Należy też przypomnieć, że sędzia ma prawo powołać do jednej sprawy kilku biegłych, których opinie z różnych dziedzin mogą okazać się pomocne w wydaniu obiektywnego wyroku.

Najczęstsze postępowania

Spory dotyczące naruszenia praw autorskich są dobrze znane opinii publicznej. To najczęściej typowe plagiaty artystycznych wykonań. Jak wiadomo, z tym problemem od lat walczą też sami artyści polskiej estrady, którzy nie zgadzają się na bezprawne rozpowszechnianie ich dzieł, ponieważ naturalnie tracą przez to zyski.

Co jeszcze? Sprawy sądowe mogą dotyczyć również m.in. kradzieży dzieł i braku zapłaty za ich wykorzystanie, czy też bezprawnego kopiowania logo i innych materiałów graficznych. Te ostatnie najczęściej kopiuje oczywiście konkurencja, która chce korzystać z pozytywnego wizerunku marki.

Spory o własność intelektualną mają charakter niezwykle osobisty, bo przecież nikt nie zgadza się na kradzież efektów jego pracy. Doświadczenie biegłego odgrywa więc tutaj ogromne znaczenie.