26 stycznia 2018
Biegły sądowy z zakresu rachunkowości. Czym dokładnie się zajmuje?
Biegły z zakresu rachunkowości i księgowości najczęściej bierze udział w postępowaniach cywilnych oraz karno-gospodarczych. Jedną ze stron są wówczas najczęściej przedsiębiorcy lub instytucje publiczne. Księgowość śledcza wymaga od ekspertów wieloletniego doświadczenia w różnych dziedzinach.
Zadania biegłego sądowego z zakresu rachunkowości
Biegły powoływany jest przez sędziego, bądź na wniosek strony postępowania. Do jego zadań należy wydanie stosownej opinii na podstawie przeprowadzonych audytów finansowych, podatkowych lub dotyczących szeroko pojętej strategii zarządzania środkami pieniężnymi. W przypadku tej specjalizacji, może to być więc:
- rachunkowość prowadzonej działalności,
- księgowość,
- przepływy finansowe,
- rozliczenia pieniężne,
- sprawozdania okresowe.
Kiedy sędzia powołuje biegłego z zakresu rachunkowości?
Zadaniem ekspertów jest ocena sytuacji finansowej, wykrycie zaniedbań lub rażących, umyślnych działań na szkodę stron postępowania w celu odniesienia korzyści majątkowej. Specjaliści wpisani na listę biegłych sądowych mogą więc odegrać kluczową rolę w sprawach z zakresu prawa upadłościowego, podatkowego i bankowego.
Jakie dokładnie mogą to być okoliczności? Biegli powoływani są często do spraw dotyczących fałszerstw danych księgowych lub poprawności zapisów w systemach informatycznych użytkowanych przez przedsiębiorstwa, spółki czy instytucje publiczne. To nierzadko również postępowania dotyczące przekształceń spółek, czy wyceny udziałów. Biegli mogą też wykonywać ekspertyzy z zakresu umów bankowych, poziomu wypłacalności podmiotów lub podziału majątku.
Opinia biegłego jako dowód w sprawie
Tak jak w przypadku wszystkich biegłych, opinia wydana przez eksperta z zakresu rachunkowości musi zostać przygotowana zgodnie z przyjętymi procedurami, być obiektywna i sprawnie weryfikować problem.
Biegły tej specjalizacji przede wszystkim musi mieć dostęp do historii finansowej strony postępowania, a także sprawozdań, na podstawie których będzie możliwa ocena jej działalności. Można więc powiedzieć, że jego praca zaczyna się od audytu.
W przypadku spraw o charakterze finansowym, często to właśnie opinia biegłego stanowi główny dowód i przesłankę do wydania sprawiedliwego wyroku. Sędzia nie jest ekspertem z dziedziny finansów, dlatego doświadczenie specjalisty jest dla niego kluczowe. Chociaż należy pamiętać, że sędzia nie ma obowiązku włączyć opinię biegłego do sprawy jako dowód.
Opinia podlega bowiem „swobodnej ocenie dowodów” dokonywanej przez sąd. Można to wyjaśnić w ten sposób, że z mocy prawa, tego typu materiał nie jest ważniejszy od innych uwzględnionych w sprawie i automatycznie nie ma pełnego waloru wiarygodności. Sąd – jak już wspomnieliśmy – może więc nawet odrzucić przedłożoną opinię, a bazować na innych dowodach, chociażby na zeznaniach powołanych świadków.
W tak skomplikowanych postępowaniach jak sprawy gospodarcze, takie sytuacje są jednak raczej rzadkością.
