18 sierpnia 2017

Kadencja biegłego sądowego

Aby dostać się na listę specjalistów danej dziedziny, biegli sądowi składają wniosek do Sądu Okręgowego. Jeśli ten zostanie przyjęty, czeka ich 5-letnia kadencja. Po tym czasie może być ona przedłużona, ale są sytuacje, kiedy wniosek jest odrzucany. Sprawdziliśmy też, jak kadencyjność ekspertów wygląda w innych krajach.

Aby pełnić kadencję biegłego sądowego, specjalistę czeka jednak oczywiście długa droga. Taka osoba musi przede wszystkim udowodnić, że jej kompetencje są na wystarczająco wysokim poziomie i wydawane przez nią opinie będą wsparciem przy wydawaniu wyroków sądów. Sporządzając ekspertyzę, eksperci muszą wykorzystać wszystkie dostępne sposoby oraz posiadane umiejętności i doświadczenie, aby wyciągnięte wnioski były obiektywne i rzetelne.

Szacuje się, że wskaźnik pozytywnie rozpatrzonych wniosków o wpis na listę biegłych sięga w Polsce ponad 90 proc. Tylko w latach 2008-2012 do naszych sądów okręgowych wpłynęło 5596 takich dokumentów, z czego tylko 339 osobom odmówiono.

W czasie pełnienia jednej, 5-letniej kadencji, która upływa z końcem roku kalendarzowego, biegły sądowy może być powoływany niezliczoną ilość razy. W tej kwestii nie ma ograniczeń. Intensywność jego pracy zależy od danej specjalizacji (łącznie jest ich ponad 150) oraz liczby biegłych sądowych, którzy wpisani są na tę samą listę. Kadencja specjalisty może natomiast nie zostać przedłużona z różnych powodów, chociażby w konsekwencji wydawania błędnych opinii, czy też odmawiania udziału w niektórych postępowaniach.  

Bo chociaż specjaliści zostają biegłymi sądowymi oczywiście na własne życzenie, to jeśli już figurują na liście, to w wielu przypadkach nie mogą odmówić współpracy z sądem. W polskim sądownictwie odbywają się sprawy, w których opinia biegłego jest bowiem obowiązkiem. To przede wszystkim te z udziałem dzieci oraz w przypadku których sąd ma wątpliwości co do stanu zdrowia oskarżonego, ofiary albo świadków.

Sprawdziliśmy również, jak kwestia kadencyjności wygląda w innych europejskich krajach.

Austria - ograniczenie czasowe na 5, a następnie 10 lat

Francja - ograniczenie czasowe najpierw na 2 lata (prowizoryczne), a potem na 5 lat; lista centralna 7 lat

Hiszpania - ograniczenie czasowe zawsze na jeden rok

Wielka Brytania - ograniczenie na czas nieokreślony, rozważa się jednak na 5 lat (inf. za danymi Ministerstwa Sprawiedliwości)