28 czerwca 2017

Jak wygląda praca biegłych w innych krajach

Wydawałoby się, że praca biegłego sądowego wszędzie wygląda tak samo. W końcu najważniejsze jest dostarczenie sądowi rzetelnej opinii, która pozwoli wydać sprawiedliwy wyrok. Tak, ale już prawa, którym podlegają biegli, często mocno się różnią. Oto kilka ciekawostek dotyczących pracy ekspertów w Austrii, Francji i Wielkiej Brytanii.

Austria

- Centralną listę biegłych sądowych dla całego kraju prowadzi Ministerstwo Sprawiedliwości. Ma ona formę elektroniczną i jest dostępna dla każdego. Co ważne, eksperci przy pomocy specjalnej karty identyfikacyjnej (ma formę chipa) sami mogą wprowadzać zmiany na liście, uzupełniając w niej swoje dane.  

- Początkujący biegły może figurować na liście przez 5 lat, ale następnie może złożyć wniosek o przedłużenie wpisu o następne 10 lat.

- Biegli sądowi muszą posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej na ustawowo określoną kwotę minimalną w wysokości 400 tys. euro na każdy wypadek objęty ubezpieczeniem w razie ewentualnych roszczeń odszkodowawczych.

- 25 proc. – nawet o tyle może zostać zmniejszone honorarium biegłego, jeśli wydanie opinii bardzo się opóźnia.

- 3 lata – tyle lat więzienia maksymalnie grozi ekspertowi, jeśli udowodnione mu zostanie umyślne sporządzenie fałszywej opinii dla sądu, policji lub prokuratury.

Francja

- Krajowa lista biegłych prowadzona jest przez Sąd Kasacyjny. Jest ona publicznie dostępna.

- Odrębnie prowadzone są równie listy biegłych dla okręgów Sądów Apelacyjnych. Co ważne, każdy z biegłych może być wpisany tylko na jedną listę. Równolegle możliwy jest jednak wpis na listę krajową.

- Wpis na listę biegłych następuje początkowo na 2-letni okres próbny, a następnie jest w Sądzie Apelacyjnym ograniczony na okres 5 lat, a w kasacyjnym 7 lat.

Wielka Brytania

- Nie funkcjonują tam listy biegłych sądowych.

- Nie ma ustawowego ograniczenia czasowego statusu biegłego, aczkolwiek Akademia Biegłych Sądowych jakiś czas temu pracowała nad propozycją ograniczenia tego statusu do 5 lat.

- Biegli znacznie częściej powoływani są tam przez osoby prywatne, niż przez sąd.  

- Jeżeli do Akademii Biegłych Sądowych dotrze informacja, że jeden z jej członków został skrytykowany przez sąd, sprawa trafia do specjalnego komitetu śledczego, który bada sprawę. Jeśli zarzuty okazują się prawdziwe, akademia może orzec karę upomnienia, ciężkiego upomnienia lub nawet na pewien czas zawiesić biegłego w obowiązkach.

- Nie ma tam żadnych taryfikatorów wynagrodzenia, wysokość honorarium specjalisty w większość spraw podlega negocjacji.

Źródło: raport „Strengthening the Polish Justice System”