16 czerwca 2017
Kiedy dopuszcza się dowód z opinii biegłego?
Opinia jednego bądź kilku biegłych w znaczny sposób pomaga sędziom rozstrzygnąć sprawę. Wszystko dlatego, że wydając wyrok, sędzia kieruje się przepisami prawa, biegły sądowy jest zaś specjalistą w danym zakresie, dzięki czemu dostarcza fachową wiedzę. Można śmiało stwierdzić, że biegły sądowy jest pomocnikiem sędziego.
Stanowisko biegłego
Biegłym jest osoba fizyczna bądź instytut naukowy, który posiada miano specjalisty w danym zakresie. Zostaje on powołany do przedstawienia swojego stanowiska w danej sprawie, a jego wiedza pozwala niejednokrotnie rozstrzygnąć spór.
Pamiętajmy jednak, że biegły sądowy reprezentuje tylko swoje stanowisko w sprawie, jest stroną całkowicie niezależną i nigdy nie ma interesu prawnego, jaki wiąże się ze sprawą. Z całą pewnością jednak opinia biegłego ułatwia sądowi podjęcie właściwej decyzji.
Kiedy powołuje się biegłego?
W niektórych przypadkach sąd jest zobowiązany do powołania biegłego. W innych robi to dobrowolnie, by lepiej poznać specyfikę zakresu sporu, który ma rozstrzygnąć. Biegły sądowy może być również powołany na wniosek którejś ze stron sprawy, ale tylko wtedy, gdy sędzia wyrazi na to zgodę. Wtedy opinia biegłego sądowego traktowana jest na równi z wypowiedziami świadków.
Należy wziąć pod uwagę, że biegły sądowy może być powołany przez strony również wtedy, gdy te nie zgadzają się z opinią wydaną przez innego specjalistę. Sąd nigdy jednak nie ma obowiązku przychylać się do takiej opinii, może oceniać ją zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów.
Jak wspomnieliśmy, w niektórych sytuacjach opinia jednego bądź kilku niezależnych biegłych sądowych jest konieczna. Tak dzieje się np. w przypadku spraw o ubezwłasnowolnienie. Wtedy sąd, jak i strony sprawy, powołują specjalistę, jakim jest biegły psychiatra sądowy, a jego opinia ma ważność dowodu z urzędu. Co ważne, nie istnieją normy dotyczące liczby powoływanych biegłych sądowych. Przy każdej sprawie są to kwestie indywidualne, a decyzje podejmuje zawsze sędzia.
Jak sporządzana jest opinia biegłego?
Sąd dopuszcza opinię biegłego zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej. Forma pisemna jest stosowana najczęściej w sprawach skomplikowanych, które wymagają szczegółowej i specjalistycznej opinii. Z tak szeroką argumentacją może zawsze zapoznać się sędzia, ale i strony sporu.
Zdarza się również, że pisemna opinia musi zostać wytłumaczona i potwierdzona przez biegłego dodatkowo w formie ustnej, bezpośrednio podczas procesu sądowego.
Opinia biegłego jest zawsze wiarygodna
- Biegli sądowi są ekspertami w danej dziedzinie,
- Przed wydaniem opinii biegły sądowy może realizować badania i eksperymenty, które dadzą odpowiedzi na zadane pytania,
- Biegły sądowy nie tylko opisuje faktyczny przebieg wydarzeń, ale wysnuwa również wnioski,
- Opinia biegłego powinna być zawsze jasna, spójna i zrozumiała dla sędziego oraz stron sprawy,
- Wiedza biegłego sądowego potwierdzona zostaje odpowiednim wykształceniem, umiejętnościami oraz doświadczeniem,
- Biegły sądowy zawsze dobierany jest zgodnie do specyfiki tematu sporu.
