14 listopada 2019

Znaczenie prywatnej opinii biegłego

Czy strony postępowania mogą dostarczać opinie biegłych sporządzone na prywatne zlecenie? Czy takie ekspertyzy mogą być akceptowane przez sędziego jako dowód w sprawie i czy mogą usprawnić działalność sądów?

Opinia prywatna to nie dowód…

Zlecenie opinii prywatnych to dość częsta praktyka, jednak trzeba mieć świadomość, że taka ekspertyza nie jest traktowana przez sąd na równi z tą zleconą z urzędu.

Jedyną możliwością, dzięki której ekspertyza sporządzona przez specjalistę zostaje uznana za dowód w sprawie, jest więc powołanie biegłego przez sędziego. Taki biegły musi być wpisany na listę przy danym sądzie okręgowym lub mieć status tzw. biegłego ad hoc.

Prywatne opinie nie mogą być włączane do sprawy jako dowód, ponieważ może zachodzić zbyt duże podejrzenie braku obiektywizmu. Obawy te dotyczą również rzetelności oraz jakości przygotowania takiego dokumentu.

… ale wzmocnienie stanowiska strony

Należy jednak podkreślić ważną kwestię: ekspertyza pozasądowa nie może być wprawdzie włączona do sprawy jako typowa opinia biegłego sądowego, ale nie oznacza to, że sędzia nie weźmie jej w ogóle pod uwagę. Taki dokument jak najbardziej podlega ocenie sądu, ale ten traktuje ją najwyżej jako wzmocnienie stanowiska strony.

Sędzia nie może więc zupełnie zlekceważyć prywatnej opinii. Może ona rzucić bowiem nowe światło na sprawę i stanowić przesłankę np. do normalnego powołania biegłych o konkretnych specjalizacjach. Opinia prywatna jest też argumentem dla strony, która sama chce wnioskować o powołanie do sprawy eksperta. W takiej sytuacji najczęściej chodzi wtedy o to, aby „bezstronny” biegły z listy potwierdził stanowisko tego, który sporządził opinię prywatną.

Decydując się na współpracę z biegłym, którego zadaniem jest sporządzenie prywatnej opinii, należy jednak wziąć pod uwagę jeszcze jedną rzecz: koszty ponosi wówczas jedynie osoba zlecająca, a sama stawka za ekspertyzę jest ustalana indywidualnie. A co za tym idzie, może być wyższa niż oficjalne kwoty przyjęte dla klasycznych biegłych.